Motocykle off-road, enduro i skutery
Ostatnia część artykułu przybliży Tobie dobór opon do motocykli użytkowanych w terenie oraz skuterów, żartobliwie nazwanych w poprzedniej części kosiarkami. Przyznaję, że określenie nie do końca trafne, bo opiszę także opony do maxi-skuterów, które są bardziej wymagające, a odgłosom z ich silników bliżej motocyklom niż kosiarkom.
Offroad
Będąc konsekwentnym, zacznę od hardcorowców, którzy nie lubią asfaltu – opony dla motocykli offroad. Zróżnicowanie terenu sprawia, że masz do dyspozycji szereg różnych opon, o różnych właściwościach i różnym zastosowaniu. Jeżeli napotkałeś przeszkodę nie do pokonania, 
to zastanawiałeś się dlaczego nie mogłeś jej pokonać? Czy pomyślałeś wtedy o tym, że kostki bieżnika czy mieszanka gumy jest nieprawidłowa? No właśnie! Podstawowy podział opon offroadowych dla amatorów terenowej jazdy oparty jest o rodzaj podłoża po którym się poruszamy – są to:
- Podłoża miękkie (np. błoto, piach),
- Podłoża średnio-miękkie (np. tereny leśne, polne drogi)
- Podłoża średnio-twarde, (np. szuter)
- Podłoża twarde (np. skaliste tereny)
Podstawowe pytanie przy wyborze opon na offroad jest: w jakim terenie się poruszasz? Zdaję sobie sprawę, że trudno jest wybrać opony z danej kategorii i użytkować ją zgodnie z przeznaczeniem. Wychodząc naprzeciw, producenci oprócz opon dedykowanych na dane podłoże, oferują także opony o szerszym spektrum zastosowań. W zależności od Twoich preferencji i terenów w jakich się poruszasz, masz do wyboru opony na podłoża miękkie do średnio-miękkich (np. Metzelet MC 4, Pirelli XC Mid Soft), średnio-twarde do twardych (Metzeler MC 6, Pirelli Mid Hard, BRIDGESTONE Motocross M 404), a także mieszane, z niewielkim udziałem na szosie (np. Metzeler Unicross, Pirelli XC Mid Hard).
Dodatkowo, jeżeli masz motocykl z homologacją drogową (czyli zarejestrowany:)) i poruszasz się szosą, zwróć uwagę czy wybrane przez Ciebie opony mają dopuszczenie do ruchu. Opony bez homologacji drogowej posiadają oznaczenie NHS na boku opony (Not For Highway Service) i za jazdę po drogach publicznych można dostać mandat.
Enduro
Przejdę teraz do mniej wymagających terenów, po których można poruszać się motocyklem enduro. Możemy tu wyróżnić trzy grupy:
- Enduro street
- Enduro on/off Road
- Enduro competition
Do bardzo popularnych, o wszechstronnym zastosowaniu motocykli enduro street producenci oferują duży wybór bieżników (np. Metzeler Tourance EXP, Pirelli Scorpion S/T). Są to opony o przeznaczeniu drogowym i niewielkim zastosowaniu w lekkim terenie – proporcje oscylują ok. 80%/20% (droga / bezdroża). Idealne dla osób, które swoje enduro użytkują głównie na szosie, a w teren wjeżdżają gdy chcą podziwiać widoki w miejscach niedostępnych dla motocykla szosowego. W odróżnieniu od opon szosowych (dla motocykli sportowo-turystycznych), mają większą średnicą osadzenia (przednia felga 19”-21”, tylna zazwyczaj 17”). Z racji swojego niewielkiego zastosowania poza drogą, mają bardziej agresywny bieżnik niż opony typowo szosowe, są bardziej odporne na przebicia, gdy zdarzy Ci się jazda po szutrze czy polnej drodze.
Podobnie jak przy oponach do motocykli turystycznych, zwróć uwagę czy potrzebujesz opony dętkowej, bezdętkowej, radialnej czy diagonalnej. A może potrzebujesz diagonalną dętkową na przód i radialną bezdętkową na tył? Serio, takie kombinacje w motocyklach się zdarzają – np. w niektórych BMW F650 GS. Istotne, żeby dana konfiguracja, nieważne jak dziwna-potwierdzona była testami producenta opon, bądź homologacją pod konkretny typ motocykla. Informacje takie uzyskasz u dobrego sprzedawcy (który powinien dysponować katalogami technicznymi i możliwością weryfikacji).
Wśród opon do motocykli enduro znajdziemy bardziej terenowe bieżniki, ale z mozliwością użytkowania także na szosie. Są to opony uniwersalne, z proporcjami w okolicach 50% teren i 50% szosa. Jeżeli teren traktujesz nie jako przeszkodę do pokonania, a jako pole do zabawy i czerpiesz wiele przyjemności jeżdżąc i podziwiając tereny, śmiało zakładaj takie opony jak: Metzeler Sahara, Pirelli Scorpion A/T. Co prawda na szosie nie będą one tak komfortowe jak bieżniki grupy enduro street, ale w terenie radzą sobie zdecydowanie lepiej. A o to przecież chodzi, prawda?
W grupie opon enduro oferowane są także opon dla zawodowców, biorących udział w wyścigach organizowanych przez Międzynarodową Federacją Motocyklową (FIM). Umownie nazywamy tę grupę enduro competition i należą do niej opony posiadające specjalną homologację. Podobnie jak opony offroad, posiadają one bieżnik z kostką, na trudne warunki terenowe. Jeżeli bierzesz udział w zawodach FIM, polecam METZELER MCE Six Days Extreme, BRIDGESTONE GRITTY ED663 czy Dunlop Geomax Enduro. W przeciwnym razie nie będziesz dopuszczony do startu:)
Dosyć specyficznym motorem zaliczanym do enduro jest supermoto. Świetna zabawka na asfalt, którą niektórzy chcą przerobić na motocykl bardziej terenowy. Niestety nie jest to łatwa sprawa – supermoto mają 17” felgi z przodu i z tyłu i praktycznie na te felgi nie znajdziemy terenowych opon. Przerabiałem ten temat kilka razy i mimo szczerych chęci oraz poświęconego czasu, się ciężko było zaproponować coś sensownego.
Skutery
Zdecydowana większość skuterów na naszych polskich drogach to maszyny o pojemności silnikowej 50ccm. Nie powinno to nikogo dziwić, bo takimi
skuterami mogą poruszać się już trzynastolatki, ponadto są one stosunkowo tanie, a to w wielu przypadkach główne kryterium zakupu tych dwusladów. Zdecydowanie rzadziej można spotkać skutery o większych osiągach, z silnikiem 125ccm i więcej, a także maxi skutery o pojemnościach sięgających nawet 700ccm.
Zacznę od maszyn o mniejszych pojemnościach i mocach silnika, bo i wybór opon jest większy. Popularne 50tki nie rozwijają wysokich prędkości i raczej nie wymaga się stosowania opon o wysokich osiągach. Masz więc do wyboru szeroki wachlarz opon uniwersalnych, tj. takich, które można zastosować zarówno na przedniej osi jak i na tylnej. Ze względu na technologię produkcji opon i sposób łączenia bieżnika, zwróć uwagę na strzałki z oznaczeniami kierunku toczenia się opony. Może się zdarzyć, że oponę na przód montujemy odwrotnie w stosunku do opony tylnej, co obrazuje poniższe zdjęcie:
Oznaczenia kierunków toczenia na oponie Continental Scooty
Są to opony budowy diagonalnej, w 99% bezdętkowe. Jedynie do starszych skuterów w których stosowano felgi szprychowe, stosuje się opony dętkowe (lub jak dobrze wiesz z drugiej części, można wówczas stosować opony bezdętkowe wraz z dętką). Wśród opon do skuterów o mniejszej pojemności silnika (niekoniecznie 50tek) polecić możemy: PIRELLI SL 38 Unico, METZELER ME 7 Teen, MICHELIN S1, CONTINENTAL Scooty.
Oczywiście jeżeli mimo niskiej pojemności silnika lubisz agresywną jazdę, nic nie stoi na przeszkodzie abyś zastosował opony o wyższych osiągach, które oferowane są w wersji wyłącznie na przód lub na tył. Wymienić tutaj możemy np. bieżniki Pirelli GTS 23 / GTS 24 czy Evo 21 / 22 (przód / tył). Zazwyczaj takie opony polecamy do skuterów o nieco większej pojemności silnika, które rozwijają większe prędkości, a także którymi można wybrać się za miasto czy wręcz przeciwnie – do miasta dojechać. Zaglądając w różne katalogi techniczne, do skuterów o pojemności do 500ccm zazwyczaj stosujemy opony diagonalne. Oprócz powyższych Pirelek, polecam Tobie: Metzeler FeelFree, Pirelli SL 60, Pirelli Diablo Scooter czy Dunlop Scootline SX01.
Mniejszy kawałek tortu z opon do skuterów zgarniają maxi skutery – mamy tutaj zaledwie kilka bieżników do wyboru. Powodem jest mniejsza popularność tych wdzięcznych jednośladów, spowodowana chyba przede wszystkim ceną zakupu. Gdybym miał wybór między skuterem o pojemności 500ccm a motocyklem o tej samej pojemności, sam wybrałbym motocykl 🙂 A Ty? Jeżeli wolisz maxi skuter, pamiętaj żeby wybrać dobre opony. Zazwyczaj zalecane są opony radialne o wysokich indeksach prędkości. Oferowane są one na felgi 14” i 15”, a wybór ogranicza się praktycznie do radialnej wersji Pirelli Diablo Scoter, Bridgestone Battlax TH 01 czy Metzeler FeelFree.
Reasumując, aby uniknąć rozczarowania warto zwrócić większą uwagę wybierając opony do swojego jednośladu. Przed każdym zakupem zachęcam do konsultacji – dysponujemy dużą ilością katalogów technicznych, certyfikatami potwierdzającymi zastosowanie danych bieżników do konkretnego motocykla i fachową wiedzą podpartą wieloletnim doświadczeniem w sprzedaży i doborze opon motocyklowych.
Pozdrawiam
Krystian, NETCAR
Wykaz części:
Część 1/3 – motocykle sportowe i sportowo turystyczne – opony radialne
Część 2/3 – motocykle turystyczne i sportowo-turystyczne – opony diagonalne
Część 3/3 – motocykle enduro, offroad i skutery
autor brał udział w szkoleniu technicznym z zakresu budowy, zasad doboru oraz znajomości opon motocyklowych Pirelli i Metzeler, w ramach PIRELLI Tyre Campus. Uczestniczy również regularnie w szkoleniach dotyczących specyfiki, asortymentu oraz doboru opon motocyklowych organizowanych w ramach podnoszenia kwalifikacji we firmie NetCar.